بررسی ۵۰ نمونه از نماهای مدرن ساختمان های ایرانی در سال های اخیر

در متریال نما، با استفاده از یک ریتم با الگویی گرافیکی از فریم های عمودی استفاده می شود. ساختمان خانه سبز در یکی از مناطق شمالی تهران قرار دارد که در سال های اخیر بافت گیاهی آن به دلیل ساخت وساز از بین رفته اند و طراحان در طراحی پروژه سعی داشتند تا ارتباط ساختمان را با فضای سبز تقویت سازند. نمای ساختمان دارای پوسته پرمنفذ و متخلخل در قسمت راه پله است که باعث می شود تا هوا در فصل گرم تابستان در این فضا جریان داشته باشد، و همچنین فرصتی برای تهویه هوا برای این فضا و واحدها فراهم شود. این پروژه شامل معماری بازارچه ای می باشد که در مشهد قرار گرفته است. این مجموعه درمانی در منطقه ی نجف آباد اصفهان قرار گرفته است. طراحان نمای ساختمان را بر اساس ساختار و کاهش حجم در برابر سطح و منطبق با عملکرد فضای داخلی، پنجره هایی رو به جنوب با توجه به اقلیم اصفهان با سایبان متحرک طراحی کردند تا دید داخلی میسر نشود.

در نتیجه، نمای ساختمان از ترکیب یافتن فضای نیمه باز بالکن ها با الگوی زگالی ایجاد شد. از طرفی دیگر باید بگوییم که نما به عنوان پوسته خارجی، ساختمان را از خرابی ها و آسیب های ممکن محفوظ می دارد و مهم تر از همه این که نمای هر ساختمان به آن شخصیت می دهد و باعث می شود تا در میان ساختمان های مجاور متمایز و برجسته تر دیده شود. طراحی نما همواره یکی از مهم ترین و حساس ترین مراحل معماری یک ساختمان بوده است. آجرها الگوهای مختلفی را بر روی هر یک از حجم های نما را ایجاد می کنند و از طریق برخی خطوط فواصل و بافت های مختلفی را می سازند که به راحتی قابل تشخیص هستند. در بخش های بعدی نیز قصد داریم نمونه نمای ویلاهایی که در سالهای اخیر در ایران اجرا شده اند را جمع آوری کرده و به اشتراک بگذاریم. در این پروژه نیز طراحان قصد داشتند در طراحی نمای ساختمان گلزار از فضای سبز استفاده شود تا علاوه بر اینکه پاسخی به فضای سبز حیاط باشد، احساسی از سرزندگی هم به نما افزوده شود.

این پروژه در خمین شهر واقع شده است. این ساختمان مدرن در تهران قرار دارد. باغ موزه ی گیاهان دارویی نمونه ای پروژه های گروه معماری مدام می باش و در استان البرز قرار گرفته است. در ضلع شمالی لایه آجری پرمنفذ، فاصله ای از خود ساختمان ایجاد می کند و فضایی برای کاشت گیاهان و افزایش تهویه و طراوت بوجود می آورد. یکی از خواسته های کارفرما در طراحی ساختمان اداری این بود که حجم بیرونی ساختمان و فضای داخلی آن معرف نام تجاری آن باشد. یکی از خواسته های کارفرما استفاده ی حداکثر از نور، تأمین دید و گسترش پروژه از درون به بیرون بود که موجب تعریف مجسمه وار بنایی کاملا مدرن و ساده گردیده و رنگ غالب سفید و نوارهای تیره رنگ دور آن با پنلهای براق و درخشنده ی مس امکان رؤیت گذار زندگی بنا در مرور زمان با تحول رنگ مس را به عرصه کشانده است. در این پروژه نیز چنین بوده و طراحان با استفاده از آجر به تزئین نمای این ساختمان پرداختند. از این رو چنین عامل تعامل فضای اقامتی با شهر می باست، ظاهری دلچسب و پویا از وجه بیرون نیز داشته باشد. در این راستا و در جهت ایجاد فضای اداری مناسب، پوست دوم مطابق با ساختار مدولار نما و ساخته شده از آلومینیوم طراحی شده است که با استفاده از بازی نور و سایه و همچنین می تواند یک محیط داخلی اختصاصی ایجاد کند و امکان اجرای فضای سبز در طبقات به عنوان طرح توسعه آینده زیر نظر مدیریت واحد مجموعه را فراهم سازد.

طراحان تصمیم گرفتند تا با ایجاد سوراخ هایی در پوسته آجری با نور بازی کنند که در اصطلاح شاباک نامیده می شود. طراحان برای نمای این ساختمان تصمیم گرفتند تا از متریال بومی منطقه چون سنگ لاشه، آجر و چوب استفاده کنند و از این جهت ساختمان به محیط زیست اطرافش پایبند باشد. آن ها در طراحی پنجره ها از طرح های گره چینی سنتی اصفهان استفاده کردند، اما متریال به کار رفته در آن جدید بوده و آن متریال “ترکیب کانفولیت و پودر سنگ” می باشد. در این مطالب اطلاعاتی در مورد روند طراحی و اجرای آن ها به طور خلاصه شرح داده شده است. این ساختمان در تهران قرار دارد و توسط گروه معماری باراد اجرا شده است. خانه ۲۴۴ در استان شیراز قرار دارد و توسط محمدرضا تعبدی طراحی شده است. همچنین باید افزود که استفاده از مثلث های بزرگ در نما، پوسته را به قطعات مسطح تقسیم می کند، که خود ناشی از هندسه مختلف زمین پروژه است که در نمای پروژه نیز به شکلی ملموس و متفاوت آشکار می شود.

در طراحی نمای ساختمان از آجر و شیشه استفاده شده است. در این پروژه آجرها به صورت کرکره هایی که روی سطح شیشه ای نما کشیده شده اند، دید مناسب به فضای بیرونی شهر تعریف جدیدی از کاربرد آجر را نمایش می دهد که کانسپت اصلی پروژه را شکل می دهد. نمای منحنی ساختمان یک حرکت محدب و مقعر مانندی را دنبال کرده و نظام هندسی نوارهای منحنی، جهت متحد کردن این سه برج و نمایش آن به صورت یک ساختمان واحد به کار رفته اند. در طراحی نمای پروژه ما شاهد نوارهایی هستیم که از سطح به عمق و از بیرون به درون حرکت کرده اند و علاوه بر نماسازی موجب افزایش ارتباط میان فضای درون و بیرونی می شود. حرکت این مدول ها در راستای شرقی و غربی ضمن ایجاد تراس هایی مستقل برای بعضی از واحد های اداری، سعی بر اشاره ی استعاری به راهکار گوشه سازی در معماری ایرانی، با بکارگیری هندسه تکرار پذیر برای تغییر فرم توده بنا داشتند.

همانطور که می دانید آجر به عنوان کاربردی ترین و محبوب ترین متریال در معماری سنتی ایرانی به کار می رفته است. این ساختمان مسکونی در شهر مذهبی مشهر قرار گرفته بود و طراحی آن زمانی صورت گرفت که معماری به شدت تحت تأثیر جریان های فکری ایجاد “نماهای رومی” و به کاربردن المان ها و ترکیب بندی های کلاسیک قرار گرفته بودند. آجرهای نمای شمالی در جهت شکل دادن به شکل خمیده ورودی طراحی شده آن، با یک نگاهی دقیق تر می بینید که دهانه های شیشه ای در کنار آجرها قرار دارند که یادآوری آب جاری در ماسه ها برای ایجاد حس طبیعت محلی است. طراحان با در نظرگرفتن بافت محلی و معماری شهر تهران، در نمای این ساختمان مسکونی، از تکنیک بازی رنگ با استفاده از آجرهای زرد استفاده نمودند. همچنین آن ها جهت جلوگیری از ایجاد لکه دائم در شیشه های گسترده ساختمان، از خط های افقی بیرون زدهای در هر طبقه در سرتاسر نما استفاده کرده اند که از جنس ورق می باشند. اگر همراه ما در خط معمار باشید، دیدید که در طی مطالب مختلف نمونه های متعددی از این نماها را برای شما به اشتراک گذاشتیم.

در این پروژه آجر به عنوان یک متریال مشترک سنتی و مدرن در نما استفاده شده است. علاوه بر این تمامی واحدها دارای یک تراس می باشند. در این ساختمنان اداری نمای غربی ساختمان دارای فرم سخت با فضای باز محدود می باشد. جای گذاری تمامی المان ها، بر اساس ساختار پلان و بر هم نهشت هر واحد بر دیگری شکلگرفته و ارتباط تنگاتنگی میان فرم و عملکرد را به وجود آورده است. در طراحی نمای بیرونی با توجه به پلان مذکور و محدودیت هایی که پیش رو داشت، طراحان تمرکز اصلی را بر بافت، متریال، و طراحی اقلیمی بازشو ها، به خصوص جهت استفاده بهینه از نور و کنترل آن قرار دادند. یکی از چالش های اصلی طرح به حداکثر رساندن نور و کیفیت فضایی با استفاده از پنجره های حداکثری است. این ساختمان مسکونی نیز یکی دیگر از پروژه های دفتر معماری شهاب علیدوست و همکاران می باشد که در تهران قرار گرفته است. این ساختمان مسکونی در منطقه ی ماکو در آذربایجان غربی قرار گرفته است. طراحی نما نیز تحت تأثیر این چالش قرار گرفت و به ایده ای پویا و متناسب با معماری خانه ایرانی تغییر یافت. در طراحی نمای این ساختمان مسکونی عمده مترایل به کالر رفته آجر و سنگ می باشد.در این پروژه ایجاد تنوع و پرهیز از صلب بودن نما به وسیله غیر هم سطح نمودن سطوح اصلی بصری و ایجاد حجم در سمت تراس ها با توجه به فاکتور اقتصاد و ایجاد هماهنگی با نماهای مجاور با تلفیق سنگ و آجر و روح بخشی به آن به وسیله نورپردازی صورت پذیرفته است.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، طراح از این مسأله استفاده نموده و تمرکز خود در طراحی نما را در جبهه ی جنوبی و غربی گذاشته و با کمی پیشآمدگی و به علاوه با استفاده از فرم نمادین شیب دار به شکلی کاملا متفاوت و مدرن که در بیش تر ساختمان های سنتی در این منطقه رایج است تنوعی در نما ایجاد کرد، به گونهای که حجمی زاویهدار بر روی مکعبی ساده قرار گرفته است. در مورد متریال، طراحان از رنگ های خنثی و سنگ هایی با بافت درشت و زبر برای این بلوک استفاده کردند. طراحان برای نمای ساختمان از رنگ سفید و متریال چوب استفاده کردند. از این رو طراح سعی براین داشته تا با تأکید بر استفاده از آجر به عنوان متریال اصلی نما، ساختمانی به صورت لندمارک ایجاد کند و توجه مردم را به استفاده آجر در نمای ساختمان ها مجددا جلب کند. بافت چوبی نیمه باز در بالکن ها علاوه بر ایجاد محرمیت در فضای داخلی، میزان ورود نور را کنترل می کند.

سنگ به عنوان متریال اصلی در نمای ساختمان ها به کار می رود و بیش تر ساختمان ها دارای نمایی با طیف رنگی کرمی-خاکی هستند. ساختمان پروژه در خیابان اصلی که تردد در آن زیاد است قرار دارد. یکی از چالش های اصلی پروژه این بود که نمای ساختمان معرف و نمایانگر فضای داخلی آن نیز باشد. ساختمان اداری تجاری پدیده یکی دیگر از پروژه های معماری معاصر ایران است که در استان اصفهان قرار گرفته است. طراحان نمای مدرنی را طراحی کردند که معرف معماری سنتی ایرانی نیز بود. طراحان روش های مختلفی برای نصب ستون های آجر تجربه کردند و سعی کردند بهترین فاصله و زاویه چرخش را پیدا کنند تا نور طبیعی مفید برای داخلی و دید مناسب از داخل به دست آید. از این رو معماران به دنبال ارائه راه حلی در طراحی نما بودند تا در عین داشتن حریم خصوصی نور را به فضای داخلی انتقال دهند. کارفرما از طراحی می خواست تا نمای مدرن و نیمه شفافی را طراحی کنند تا در عین زیبا بودن، فضای داخلی از نور طبیعی بهره مند گرد و کارمندان بتوانند از چشم انداز زیبای برون ساختمان بهره ببرند.

بنابراین نمای این ساختمان در بیرون سنتی، ساده و منطبق با اقلیم منطقه بوده ولی برعکس در فضای داخلی از متریال ارزشمند و گران قیمت سایت dr-architecture استفاده شده است. همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی پروژه ها از متریال گوناگونی در ساخت آن ها استفاده شده که به طور خلاصه راجع به هرکدام توضیح خواهیم داد. سنگ های به کار رفته در زیر پنجره ها دارای شیاری مثلثی شکل و نرده ها دارای فرمی زیگزاگی هستند که از ویژگی های بارز سبک آرت دکو به حساب می آید. از این رو می توان گفت که نمای هر ساختمان معرف شخصیت و هویت فضای داخلی آن نیز می باشد و نمای زیبا و جذاب یک ساختمان می تواند تأثیر بسزایی در ذهن کاربران و مخاطبانش داشته باشد. آن ها برای کاهش هزینه های موجود در ساخت و ساز، از برش های سنگ در سایز آجرهای سنتی استفاده کردند که در کنار چوب نمایی جذاب را ایجاد می کند. هر کجا که یک دید مناسب وجود دارد، ستون های آجر از یکدیگر فاصله می گیرند و دیدگاه جذاب را شکل می دهند. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می نمایید، نمای ساختمان ساده و مدرن می باشد و در میان بافت فرسوده محله برجسته نمایانده می شود.

هدف اصلی حفظ هویت معماری ایرانی در عین نوگرایی و توجه به معماری پایدار بوده است. در طراحی نما آجر به عنوان محور اصلی ساخت و ساز، با هدف زمین ساختی و بیان زیبایی شناسی به کار رفته است. متریال اصلی برای پوشش نمای این بازارچه آجر می باشد. با توجه به این که نمای اصلی این ساختمان در مجاورت بزرگراه کردستان است، طراحان این ساختمان را برای بهینه سازی در مصرف انرژی و کاهش سر و صدا ناشی از عبور ماشین ها، نما را دو پوسته طراحی کرد. ساختمان تجاری-مسکونی مرز در شهر مرزی بانه در استان کردستان قرار دارد. مجموعه چند منظوره صدرا در شهرک جدید صدرا در ۱۸ کیلومتری شهر شیراز قرار گرفته است. بافت نمای ساختمان های این منطقه در گذشته آجر بوده و امروزه تقریبا این بافت با ساخت و ساز ها جدید در حال از بین رفتن می باشد. این پروژه ها در مناطق مختلف ایران قرار گرفته و در سبک ها و طرح های مختلفی طراحی شده و به اجرا در آمده اند. ساختمان مسکونی باغ نگار اصفهان همانطور که از نامش پیداست در منطقه ی باغ نگار اصفهان قرار دارد. آپارتمان مسکونی فرایبورگ، در خیابان فرایبورگ شهر اصفهان واقع شده است.

طراحی و انتخاب مصالح نما، نمایانگر معماری سنتی ایران با تفاوت های جزئی در جزئیات است تا آن را با زندگی امروزی سازگار کند. همچنین باید این نکته را نیز افزود که نمای هر ساختمان علاوه بر جذب مخاطب و تأثیرگذاری بر آن نقش مهمی نیز در زیباسازی منظر شهری خواهد داشت. ترتیب ستون های آجری در پاسخ به بازه های شهری در اطراف سایت است. نمای مدرن سفید و صیقلی در میان تمام ساختمان های موجود قهوه ای قدیمی اطراف چشم نواز به نظر می رسد. این ساختمان دارای حجمی پویا و یکپارچه است و به عنوان بخشی از چشم انداز اطراف به حساب می آید. طرح نمای پروژه از هندسه الماس تراش خورده بر گرفته شده که دارای زوایای خاصی است. حجم نمای ساختمان دارای حرکتی منحنی و سیال می باشد که معرف روحیا و شخصیت کلی این دفتر می باشد. به گونه ای که ادامه هندسه نمای بیرونی به پوسته داخلی ساختمان هم کشیده شده است و به یکپارچگی کار بیافزاید. اولین ارتباط افراد با هر ساختمان از طریق پوسته ی خارجی (نمای) آن شکل می گیرد.

از سوی دیگر بلوک شرقی با بیش ترین شفافیت طراحی شد زیرا ارتباط پروژه با شهر است و افراد پیاده می توانند هنگام عبور از خیابان مجاور آن را ببینند. معماران طراحی نما را به عنوان بخش مهمی از مراحل ساخت و ساز در همان ابتدای طراحی نقشه ها پیش می برند، زیرا طراحی نمای هر ساختمان از مواردی است که باید به تأیید شهرداری برسد. در طراحی نمای ساختمان موارد زیادی وجود دارد که طراحان در هنگام طراحی باید آن ها در نظر بگیرند. برای طراحی نمای این ساختمان برای کنترل تابش نور خورشید در قسمت های جنوبی و غربی ساختمان، از یک پوسته نیمه شفاف در شبکه اصلی استفاده شد که استعاره ای از ساقه ی گندم روی آن در قالب لعاب سرامیک وجود دارد. آن ها آجر را به عنوان یک متریال بومی انتخاب کرده و به عنوان رنگی گرم برای ایجاد جذابیت بیش تر استفاده کرده اند. آن ها با این روش ترکیب نور، رنگ، و فضای روی نما ایجاد کردند. نمای ساختمان به صورت دو پوسته از ترکیب فلز و ورق اچ پی ال و عایق های رطوبتی جدید ساخته و اجرا شده است.

توسط فرمانفرمائیان

فرمانفرمائیان