2. زمین هایی که با خاک ریزی دستی پر شده است؟ شفته عبارت است از خاک و شن و آهک که به نسبت ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم گرد آهک را در متر مکعب خاک مخلوط می کنند و گاهی هم در محلهایی که احتیاج باشد پاره سنگ به آن می افزایند . اگر زمین از ماسه خشک تشکیل شده باشد ، تا یک طبقه ساختمان را تحمل می کند و ۱.۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می توان فشار وارد آورد . زمینهای بی فایده مانند باتلاق ها و زمینهای جنگل که از خاک و برگ درختان تشکیل شده است . عرض و طول و عمق پیها(Foundation) کاملا بستگی به وزن ساختمان و قدرت خاک محل عمل ساختمان دارد. اگر عمق استقرار پی را در نظر گرفته و آن را به طول پی تقسیم کنیم، در این پیها باید عدد حاصل مساوی سه و یا کمتر از آن باشد. البته قالب بندی در اینگونه زمین ها خالی از اشکال نمی باشد باید با منتهای دقت انجام گیرد پس از انجام کار قالب بندی شفته ریزی شروع میشود و چون تخته های قالب در طول قرار دارد میتوان پس از شفته ریزی تخته دوم را شروع کرد به همین منوال تمام پی ساختمان ها را میتوان شفته ریزی کرد بدون اینکه تکه ای و یا تخته ای از قالب زیر شفته بماند .
پس از عملیات فوق پی کنی را آغاز میکنند و پس از پی کنی شفته ریزی شروع می شود . امروزه توصیه می شود . 1. 1. ساختمان بیش از حد نشست نکند.
اگر خاک زیر پی ساختمان قابلیت باربری نیروهای وارده از طرف سازه را نداشته باشد برای انتقال تنشها به عمق زمین باید از شمعها که ستون مانند و باریک هستند استفاده کنیم. این پیها برای تحمل بار محوری یک ستون طراحی میشوند، اما بدلیل ضعفهای ساختاری که در این پیها دیده میشود لازم است که چند نکته رعایت شود: ابتدا باید دانست که این پیها قادر به انتقال لنگر نیستند، و لذا نباید ستون خروج از مرکزیت داشته باشند، چرا که واژگون میشوند. پی سازی با بتن بدین طریق انجام می گیرد که ابتدا کف پی را به اندازه تقریبی ۱۰ سانتی متر بتن کم سیمان با نام مکر می ریزند . ضمنا باید توجه داشت ، چنانچه بتون از نوع مسلح باشد ، باید ابتدا میلگرد در قالب جاسازی شده ، سپس بتن ریزی صورت گیرد ، از این پی شفته در ساختمان های اسکلت فلزی استفاده می شود . این نوع از فنداسیون از سنگ های طبیعی و در مناطقی که سنگ ارزان در دست رس باشد ساخته می شود سنگی که در برای این گونه پی ها انتخاب می گردد باید سالم ( نپوسیده ) بوده و از انواع سنگ های لاشه شکسته باشد سنگ های قلوهای به علت صیقلی و مدور بودن آن برای بی سازی مناسب نمی باشد زیرا حالت ناپایدار به فنداسیون می دهد .
تکرار این عمل تا پر شدن پی ادامه دارد . مقداری از زمین که بصورت چاه کنده شده گول را بشکل استوانه ای ساخته میباشد داخل محل کنده شده نصب و عمل کندن را ادامه میدهند در این موقع دو حالت وجود دارد یا اینکه گول اولی که زیر آن در اثر کندن خالی شده براحتی پایین رفته گول دوم را نصب میکنیم یا اینکه گول اول در محل خود با فشار خاک که به اطراف آن آمده تنگ می افتد و نمی تواند محل خود را تغییر و یا پایین تر برود در این موقع از گول های دو تکه ای استفاده مینماییم نیمی را در محل خود نصب و جای آنرا محکم نموده و نصفه دوم را پس از کندن محل آن نصب می نماییم و عمل پی کنی را بدین طریق ادامه میدهیم . گاهی اتفاق می افتد که در ساختمان در محل بنای یکی از پایه ها چاه های قدیمی وجود دارد و بقیه زمین سخت بوده و مقاومت به حد کافی برای ساختن ساختمان روی آنرا دارد برای اینکه براحتی بتوان پایه را در محل خود ساخت و محل آن را تغییر نداد چاه را پس از لای روبی (پاک کردن ) با شفته آهک پر مینماییم موقعیکه شفته خودگیری خود را انجام داد روی آنرا یک قوس آجری ساخته و در محل انتهای کمان پایه را بنا میکنیم که فشار دیوار با اطراف چاه منتقل گردد .
زمین هائی که قسمت خاک ریزی شده در آنها به ارتفاع کم می باشد و یا باتلاقی بودن آن به عمق زیادی نرسد میتوان در این قبیل زمین ها پی کنی عمقی انجام داد و برای جلوگیری از ریزش خاک آنرا با تخته و چوب قالب بندی نموده تا به زمین سخت برسد . سطح پی سازی با سنگ باید از دیوار هایی که روی آن قرار دارد وسیع تر و از هر طرف دیوار حداقل ۱۵ سانتیمتر عنوان ریشه گسترش داشته باشد . پس از اینکه کار پی کنی به پایان رسید کف پی را به اندازه تقریبی ۱۰ سانتیمتر بتن کم سیمان بنام بتن مِگر می ریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از هم جدا کند روی بتن مگر قالب بندی داخل پی را با تخته انجام میدهند همانطور که در بالا گفته شد عمل قالب بندی وسیع تر از سطح زیر دیوار نقشه انجام میگیرد تمام قالب ها که آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و خوب می کوبند و یا با ویبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با میله های گرد آرماتور بندی و بعد از آهن بندی داخل قالب را با بتن پر میکنند .
4. از واژگونی ساختمان در برابر نیروهای سایت dr-architecture جانبی جلوگیری نماید. گول های بتنی را بوسیله قالب می سازند و گول های سفالی بوسیله دست و گل رس ساخته شده و در کوره های آجری آن را می پزند تا بشکل سفالی در آید از این گول ها در قنات ها نیز استفاده میشود . چون آرماتورهای اصلی استفاده شده در طراحی این پیها در راستای طولی استفاده میشود و آرماتورهای عرضی فقط برای روبرویی با اثرات دما و نشست استفاده میشوند و لذا این پیها نسبت به پیهای گسترده به آرماتور کمتری نیاز دارند. برای ای منظور با دستگاه فشار سنج زمین را اندازه گیری می کنند و آزمایش فوق برای ساختمانهای معمولی در کارگاه است . وزن آهنها مشخص و سطح صفحه بتن هم مشخص است فقط یک خط کش به صفحه بتنی وصل می کنند و به وسیله میلیمترهای روی آن میزان فرورفتگی زمین را از سطح آزاد مشخص و اندازه گیری می کنند ولی اگر بخواهند ساختمانهای بسیار بزرگ بسازند باید زمین را بهتر آزمایش کنند . اول کف پی را باید آب پاشید ، تا مرطوب شود و واسطهای بین زمین و شفته وجود نداشته باشد ، و سپس شفته را داخل آن ریخت .
کف پی ها باید کاملا افقی و زاویهُ کف پی نسبت به دیوار پی باید ۹۰ درجه باشد . پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل ۱۵ سانتیمتر گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار ۳۰ سانتیمتر پهن تر می باشد که دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند . این نوع زمینها از سنگ درشت و شن و خاک رس تشکیل شده اگر این مواد کاملا به هم فشرده باشند برای ساختمان بسیار مناسب است و اگر به هم فشرده نباشد و باید از ایجاد ساختمان به روی این نوع زمینها احتراز کرد .
پس از چندی یا در همان موقع ساخته شدن باعث ترک ها و خرابی ساختمان میگردد . پی های منفرد به وسیله یک المان محوری به نام شناژ در ۲ امتداد طولی و عرضی به یکدیگر متصل می گردند. شناژ عنصری است که هیچ نقشی در تحمل بارهای وارده و انتقال آنها به زمین نداشته و نمی تواند نشست نسبی را کنترل کند. تنها وظیفه شناژ، به هم کلاف کردن پی و جلوگیری از حرکت افقی آنها نسبت به یکدیگر است. اتصال دو فونداسیون فنرو توسط شناژ ( بتن آرمه ) را پی کلاف شده می نامند . ۵۰ از بتن آرمه گرفته و روی آن به وسیلهُ گذاشتن تیرآهنها فشار وارد می آورند . گاهی نیز بنابر لزوم مقداری پاره سنگ به آن می افزایند . بتن را می توان یکی از مقاومترین و مستحکم ترین سنگ های مصنوعی دانست . پی دیوارهای محوطه استفاده می شود . پی ساختمان چیست؟ یک مفدار در میان دانشجویان و مهندسین عمران تحقیق کردیم و متوجه شدیم که در مورد پی ساختمان ویا فونداسیون سوال های بسیاری پرسیده میشود.مثلا برخی ها به دنبال اطلاعاتی برای پی ساختمان یک طبقه هستند.حتی مشاهده شد که بسیاری از عزیزان به دنبال قیمت پی ساختمان فلزی و یا بتنی میگردند.به همین دلیل در شهر نوین عمران ومعماری سعی کردیم تا در مورد این موضوع اطلاعات کامل و جامعی در اختیار شما قرار دهیم.
وقتی که بستر سنگی و یا لایه محکمتر تحتانی در عمق معقولی از سطح زمین قرار نداشته باشد ، از شمع برای انتقال تدریجی بار استفاده میشود . ضمننا مقدار نشست مجاز برای این پیها کم تر از بقیه میباشد، در هنگام زلزله نیز این پیها مقاومت کمی نشان داده و در اثر آن شاهد بلند شدن آنها از بستر میشویم. توزیع یکنواخت تر تنش و کاهش نشست غیر یکنواخت شالوده از مزایای پی گسترده است. مجموعه پیهای شبکهای یا نواری دو طرفه مثل دال عمل میکنند و توزیع تنش یکنواختی از خود نشان میدهند و این امر باعث نشست متقارن در این پیها میشود. این گونه پیها برای مقابله با نشت پذیری زیاد، خاکهای مسأله دار بستر مثل خاکهای متورم، بالا بودن سطح آب زیر زمینی و در مجموع برای عبور از لایههای سطحی ضعیف استفاده میشود. در ساختمان ها که معمولاً در گود یا پی ساختمان کنی عمل تراز کردن انجام میگیرد محل کار در پی که پیچ و خم زیادی دارد و تراز کردن با شمشه و تراز مشکل می باشد از تراز شلنگی استفاده می کنند . گاهی پس از پی کنی به طبقه ای از زمین محکم و سفت می رسند و پی سازی را شروع می کنند ولی پس از چندی ساختمان ترک بر می دارد .
در مناطق زلزله خیز بهترین نوع شالوده از نوع فونداسیون برای ساختمانهای مسکونی معمولی به حساب می آید . چناچه بار و فشار کم باشد ملات سنگ ها را از نوع گل آهک و چنانچه بار زیاد باشد ملات ماسه سیمان انتخاب می شود و استفاده از ملات ماسه سیمان ، ماسه و آهک و یا ملات باشد و از پی های سنگی فقط و ساختمانهای یک طبقه . چنانچه در فنداسیون برای بار های مختلف خواسته باشیم پی مشترک طرح نمائیم . ساده ترین و در عین حال ابتدایی ترین پی سازی برای ساختمان کوچک ۲ یا ۳ طبقه آجری است . در یک جمله میتوان گفت پی ساختمان و یا فونداسیون قسمتی از ساختمان است که نیرو را به خاک مجاور خود منتقل میکند. که سطح خاک و بتن اصلی را از هم جدا کرده و همچنین سطح پی را جهت بتن ریزی اصلی تراز نمایند . تراز کردن گاهی بوسیله دوربین نقشه بر داری (نیو) انجام می گیرد یعنی محلی را در ساختمان تعیین نموده دوربین را در محل تعیین شده نصب می کنند و با میر ( تخته های اندازه گیری ارتفاع در نقشه برداری ) یا ژالون ( چوب های نیزه ای یا آهنی که هر ۵۰ سانتیمتر آنرا به رنگهای سفید و قرمز رنگ کرده اند که از پشت دوربین بخوبی دیده بشود ) اندازه گرفته و تراز یابی می کنند .
