مسجدی با دو قبله؛ مسجد جامع قائن خراسان جنوبی یک شاهکار1100 ساله معماری

خراسان جنوبی مهد مساجد کهن و قدیمی بسیاری است که علاوه برجاذبه های هنری، معماری و تاریخی نشان از فرهنگ، ایمان و باور مردم این خطه دارد.

سقف ایوان چهار طاق و سه گنبد دارد که به طرز زیبایی رنگ آمیزی و تزیین شده و معرق کاریهایش بسیار ظریف و زیباست.

وجود مساجد تاریخی مانند مسجد جامع علوی، مسجد جامع خضری، مسجد عاشورا خانه نهبندان، مسجد جامع هندوالان و مسجد دو حصاران و.

ق به دستور امیر جمشید قارنی بازسازی و تغییرکاربری داده شده است؛ اصل بنا در سال های 660 تا 670 هجری قمری بنا نهاده شده و گویا در ابتدا مرکز حکومتی بوده به همین دلیل مسجد رو به قبله نمی باشد، بنابراین با استناد به کتاب آثار و ابنیه تاریخی خراسان جنوبی ، مسجد جامع قائن از آثار ساخته شده در دوره ایلخانی می باشد.

البته با توجه به زلزله خیزی قائن، احتمالاً این مسجد در دوره¬هایی تخریب و مجدداً مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

بسیاری معتقدند از قلعه کوه قائن تا دژ مرکزی شهر و مسجد جامع یک تونل زیرزمینی وجود داشته و مورد استفاده بوده است؛ احتمال دارد این معبر با مسیر کاریز جعفر آباد یکی باشد که در نزدیکی قلعه کوه معبرش مجزا می شود.

حیاط مسجد محوطه ای به درازای 33 و پهنای 28 متر است، در اطراف حیاط حجره هایی به عمق دو متر قرار دارد، از شاهکارهای معماری مسجد ایوان آن است که به طرز با شکوهی به زیبایی مسجد گوهرشاد ساخته شده است.

– خبرگزاری فارس، بیرجند، مریم ستوده، خراسان جنوبی، سرزمینی کهن با ابنیه و آثار تاریخی فراوانی است که حکایت از اصالت تمدنی این دیار دارد.

لوحی با خط رقاع در داخل رواق پنجم در ضلع شمالی حیاط مسجد می باشد و تاریخ آن اول رجب سال 921 است.

ناصر خسرو قبادیانی در اواسط قرن پنجم هجری از این شهر دیدن کرده و آن را چنین توصیف کرده است: قائن شهری بزرگ و حصین است گرد شهر خندقی دارد و مسجد آدینه به شهر اندر است و آنجا که مقصوره است تاقی عظیم و بزرگ چنان که در خراسان از آن بزرگتر ندیدیم و آن تاق نه در خور مسجداست و عمارت همه شهر به گنبد است .

در یکی از کتیبه های ایوان بسال 796 هجری قمری نوشته شده :این بنا به فرمان جمشید قارن از خاندان معروف قارن که در دوره امیر تیمور جهانگشا حاکم قائن و مدتی حاکم ساری و دامغان بود تعمیر و مرمت شد.

در این استان نشان از بندگی و عمق ایمان مردم دارد.

در کاوشهای شبستان شمالی به سال 1354ستونهای سنگی با درازا و پهنای یک متر در یک متر از سنگ و لاشه و ملات و ساروج کشف شده که پایه های کنونی بر روی آن ها بنا گردیده وجود یک ستون چهار قلو در شبستان مشابه ستونهای مسجد جامع اصفهان قدمتی از دوره سلجوقی را نشان می دهد که احتمالاً در دوره تیموری تجدید بنا گردیده است.

مسجد جامع قائن خراسان جنوبی با قدمت 1100 ساله به عنوان بلندترین عمارت قائن و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی – اسلامی شناخته می شود.

ایوان اصلی آن که از شاهکارهای معماری اسلامی است دارای 18 متر ارتفاع 11 متر عرض و 22 متر طول است.

سنگ لوحی در سمت راست ورودی ایوان مسجد به ابعاد 120*50 سانتی متر و با خط بسیار زیبای رقاع وجود دارد که نوشته: شاه سلیمان صفوی امر به بازسازی مسجد داد بتاریخ 1080 هجری قمری کرده است.

به استناد کتیبه موجود در ایوان مسجد جامع، این بنا در سال 796 هـ.

  دو شبستان در دو سمت ایوان علاوه بر این که در فصل زمستان استفاده خوبی دارند برای جلوگیری از رانش دیوارهای اطراف ایوان تأثیر بسزایی دارند.

انتهای پیام/4905
کلید واژه ها: خراسان جنوبی – خراسان – معماری – جنوبی – تاریخی – مسجد جامع – مسجد – مساجد – برگزاری – معماری اسلامی – معماری ایرانی – اسلامی – آثار تاریخی – اهمیت – اقامه نماز – صنعتگران – جامع – خبرگزاری – بلندترین – فراوانی – حل و فصل – معماران – سرزمینی – استفاده – مشکلات – ایرانی – یکی از – مذهبی – اهالی – اقامه


منبع: https://www.ghatreh.com/news/nn64764396/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%88-%D9%82%D8%A8%D9%84%D9%87%D8%9B-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%DA%A9

مضمون کلی آن مربوط به زمان فرمانروایی امیر سلطانی است که در (919–921) هجری از سوی شاه اسماعیل صفوی در قائن به این مقام منصوب شد.

مسجد جامع قائن خراسان جنوبی با قدمت 1100 ساله به عنوان بلندترین عمارت قائن و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی – اسلامی شناخته می شود.

مسجد در میان معماری اسلامی ، حایز اهمیت است چرا که از گذشته های دور از این مکان مذهبی علاوه بر عبادت، برگزاری مراسم مختلف، اقامه نماز و.

قبلاً دو مناره در دو سمت ایوان به ارتفاع 5 متر داشته که باعث زیبایی بیشتر مسجد می شد و تا قبل از ویرانی صدای مؤذن از آن بلند بود.

این مسجد دو قبله متفاوت دارد.

نقاشی های ایوان به شیوه اصفهانی بوده و در دوره صفویان انجام شده و در زمان های بعد روی آن ها را رنگ زده اند.

در مورد تاریخ احداث اولیه مسجد، نظرات مختلفی است به طوری که برخی معتقدند این مسجد بر روی بقایای یک آتشکده ساسانی ساخته شده است و برخی همانند ناصر خسرو زمان احداث آن را اوایل قرن پنجم هجری ذکر کرده اند.

برای حل و فصل مشکلات اهالی هر منطقه نیز مورد توجه و استفاده قرار می گرفت به همین علت معماران و صنعتگران از دیرباز با توجه به اهمیت مساجد سعی بر احداث بناهایی تاریخی و.

ساعت آفتابی توسط استاد توحیدی در میان صحن مسجد برای تعیین ظهر شرعی قائن ساخته شده، دو در مسجد یکی به سوی بازار قدیمی در شرق با دری بزرگ و دیگری به سوی شمال یعنی محل بازار فعلی، باز می شود.

  این مسجد بنایی بسیار قدیمی و با شکوه است که مساحت مسجد 1470 متر و زیربنای ان 1050 مترمربع می باشد.

در سمت راست ورودی ایوان مسجد لوح بزرگی به صورت عمودی در بدنه دیوار نصب شده و تاریخ آن محرم الحرام سال 1046هجری قمری است.

این بنا در سال 1316 به شماره 295 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تحت حفاظت و مرمت میراث فرهنگی قرار دارد.

داشتند و در این راه موفق هم بوده اند.

که یکی به سمت بیت المقدس و دیگری به سمت کعبه ساخته شده است؛ گرچه این مسجد جزو قدیمی ترین مساجد ایرانی می باشد ولی محراب های آن ربطی به تغییر قبله از مسجد الاقصی به مکه ندارد؛ احتمالاً یا ناشی از اختلاف اهل سنت و تشیع در محاسبات قبله یابی بوده یا محراب انتهایی ایوان یک نیایشگاه می باشد.

توسط فرمانفرمائیان

فرمانفرمائیان